Đề tài: Sưu tầm, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học để hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ trong chương trình hóa học vô cơ trung học phổ thông (nâng cao)

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Đổi mới giáo dục là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Để đổi mới nội dung, phƣơng pháp dạy học có hiệu quả cao cần trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức cơ bản vững chắc.Trên cơ sở đó học sinh biết vận dụng sáng tạo kiến thức giải quyết các vấn đề học tập và thực tiễn cuộc sống.

Mục tiêu của nhà trƣờng phổ thông là trang bị kiến thức phổ thông cơ bản tƣơng đối hoàn chỉnh để giúp học sinh nắm vững hiểu biết khoa học. Môn hóa học góp một phần quan trọng trong mục tiêu đào tạo ở trƣờng phổ thông. Chương trình hóa học phổ thông bao gồm các khái niệm hoá học cơ bản ban đầu và dần phát triển những khái niệm đó, việc giảng dạy hóa học phổ thông phải chú ý đến nhiều khái niệm, axit – bazơ là một trong những khái niệm cơ bản, có tầm quan trọng đối với khoa học hóa học. Để hiểu và truyền thụ đầy đủ nội dung về sự hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ. Giáo viên cần nắm vững quá trình hình thành phát triển khái niệm này để đảm bảo việc giảng dạy có hiệu quả đáp ứng nhu cầu giáo dục.

Trong chƣơng trình phổ thông khái niệm axit – bazơ đƣợc đề cập rất sớm ngay từ phần mở đầu về hóa học lớp 8 và đƣợc củng cố ở các lớp và cấp học tiếp theo. Khái niệm axit – bazơ trong chƣơng trình phổ thông đƣợc hình thành và phát triển qua nhiều giai đoạn, là một trong những đề tài có tầm quan trọng đặc biệt. Axit – bazơ là các hợp chất quan trọng và phổ biến, có nhiều ứng dụng trong đời sống, trong sản xuất và nghiên cứu khoa học. Các phản ứng xảy ra trong dung dịch thƣờng liên quan đến khái niệm axit – bazơ.

Khái niệm axit – bazơ và phản ứng axit – bazơ cho phép hệ thống hóa các hợp chất hóa học, phân loại các phản ứng các chất, giải thích các hiện tƣợng hóa học, chọn tác nhân phản ứng, chất xúc tác  Sản phẩm tƣơng tác axit – bazơ hoặc axit hay bazơ với hợp chất khác đều có ý nghĩa về mặt thực tiễn. Nhiều phản ứng hóa học về thực chất cũng là phản ứng axit – bazơ .

Việc hình thành khái niệm axit – bazơ ở phổ thông đạt hiệu quả cao khi ngƣời giáo viên nắm vững nội dung và hệ thống quá trình hình thành và phát triển khái niệm đó trong toàn bộ chƣơng trình phổ thông. Đồng thời giáo viên sử dụng phƣơng pháp dạy học có hiệu quả, giảng dạy có kế hoạch và lƣu ý tới  đặc điểm của từng giai đoạn để có một hệ thống bài tập cơ bản đa dạng phong phú theo các mức độ nhận thức khác nhau trong quá trình hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ.
Với những lí do trên, tôi chọn đề tài: „„Sƣu tầm, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học để hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ  trong chƣơng trình hóa học vô cơ trung học phổ thông (nâng cao)‟

2. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học hóa học ở trƣờng THPT

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Hệ thống bài tập hóa học hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ
trong chƣơng trình hóa học vô cơ THPT (nâng cao).

4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
a. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu lựa chọn xây dựng hệ thống bài tập hóa học và phƣơng pháp sử dụng chúng trong việc hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ trong chƣơng trình hóa học vô cơ THPT (nâng cao).

b. Nhiệm vụ nghiên cứu.
– Nghiên cứu cơ sở lý luận về quá trình hình thành khái niệm hóa học và ý nghĩa tác dụng của bài tập hóa học trong việc hình thành khái niệm hóa học cho học sinh bậc THPT.
– Phân tích chƣơng trình sách giáo khoa phần hóa học vô cơ bậc THPT xác định nội dung và dung lƣợng khái niệm axit – bazơ .
– Lựa chọn, xây dựng hệ thống bài tập hóa học về axit – bazơ trong chƣơng trình hóa học vô cơ THPT chƣơng trình nâng cao.
– Nghiên cứu phƣơng pháp sử dụng hệ thống bài tập trên để hình thành khái niệm axit – bazơ.
– Thực nghiệm sƣ phạm để xác định tính phù hợp của hệ thống bài tập trên và kiểm nghiệm tính hiệu quả của các đề xuất.

——————————-

6. Phƣơng pháp nghiên cứu
Sử dụng phối hợp các phƣơng pháp sau:
– Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận.
– Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn.
– Phƣơng pháp hội thảo chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm.
– Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm và xử lý thông tin.

7. Giả thuyết khoa học
Trong dạy học hóa học nếu giáo viên xác định đúng nội hàm và ngoại diên của khái niệm đồng thời lựa chọn xây dựng đƣợc 1 hệ thống bài tập hóa học đa dạng phong phú ở các mức độ nhận thức khác nhau từ đó sử dụng chúng 1 cách hợp lí và áp dụng những biện pháp rèn luyện tích cực theo hƣớng dạy học tích cực, chúng ta có thể phát huy đƣợc tố chất, năng lực sáng tạo, khả năng tƣ duy của học sinh. Từ đó nâng cao hiệu quả của việc dạy học

8. Đóng góp mới của đề tài
– Phân tích quá trình hình thành và phát triển khái niệm axit – bazơ trong chƣơng trình hóa học phổ thông.
– Xây dựng và sƣu tầm: Hệ thống các bài tập cơ bản, nâng cao nhằm hình thành khái niệm axit – bazơ trong chƣơng trình hóa học vô cơ trung học phổ thông (nâng cao).
– Đề xuất phƣơng pháp sử dụng hệ thống bài tập trong việc hình thành khái niệm axit – bazơ trong chƣơng trình hóa học phổ thông.

Liên hệ qua mail:  [email protected] để lấy file tài liệu